"De gans en zijn broer" van Bart Moeyaert, recensie door Katherine Muylaert

De gans en zijn broer by Bart Moeyaert
My rating: 5 of 5 stars

Het nadeel van een boek lezen van je favoriet auteur, is dat het misschien tegenvalt. Dat hij zijn gouden aureool verliest en je aanbidding rafels begint te vertonen.
Gelukkig is dat met dit 'De gans en zijn broer' niet het geval. Het zoveelste boek van Bart Moeyaert dat niet teleurstelt. Integendeel, het is het zoveelste boek van hem dat bijzonder mooi is.
In een reeks korte verhalen vertelt Moeyaert over het leven op de boerderij, met de boerin, de hond, de schapen, de kalkoenen en uiteraard de gans en zijn broer. In tegenstelling tot de anderen, wonen zij er niet altijd, in de winter trekken ze naar warmer gebieden. Of soms ook niet, soms hebben ze geen zin om zo ver te vliegen, stranden ze onderweg maar durven ze niet terug.

De gans en zijn broer zijn onafscheidelijk en leven een onbekommerd leventje op de boerderij. Meestal toch want, zoals het op de achterflap omschreven wordt, ze worden soms overvallen door een gedachte die te groot voor ze is. Waarom de wereld voortdurend verandert, bijvoorbeeld. Wanneer precies de nacht begint. En of je geluk kunt vasthouden.

In zijn eigen onnavolgbare stijl schrijft Bart Moeyaert ware pareltjes rond dergelijke grote en kleine vragen. Zijn taalgebruik is helder en eenvoudig, en daar zit nu net zijn kracht. Het lijkt simpel, maar er zit zoveel meer in dan op het eerste zicht lijkt. Hij verpakt de filosofische bedenkingen in poëtische verwoordingen en met treffende beelden, zodat ze nog lang blijven nazinderen.

Over de gans, die zich depressief voelt: 'Ik zit er doorheen,' zei de gans. Hij meende wat hij zei. Zijn hoofd hing, zijn ogen keken naar binnen, en om hem heen leek een schutting te staan, rond als een ton. (...) Het allerergste was dat hij iets had gedacht wat waarschijnlijk nog nooit iemand had gedacht: als je zwijgt, weet niemand wat er in je omgaat. Als de gans wilde dat zijn broer wist wat hij had gedacht en wat hij had meegemaakt, moest hij het hardop zeggen. Met woorden. Letterlijk.
Over de boerin die verdwijnt: Eerst waren haar schoenen zoek, en toen ook de boerin. Misschien was ze weg, misschien was ze kwijt. Niets was zeker, behalve de lege plek op de keukentafel. Daar lag voor niemand een briefje met 'zo terug', of 'tot morgen'.
Over kalkoenen die ruzie hebben: 'Luister,' zei de gans.' Je vriendin heeft haar geduld verloren. Zo eenvoudig is het. Doe alsof je haar geduld hebt teruggevonden. Breng het terug.' (...) De broer keek de gans aan en grinnikte eens. 'Ja,' zei hij. 'Hij heeft mijn geduld al pakweg duizend keer teruggevonden.'
Over de wereld die continu verandert: 'De hele dag verandert iedereen op elk moment van alles aan de wereld. De een wijst naar de hemel en maakt zijn ogen groot, de ander zegt iets nieuws, en zo gaat het maar door, heen en weer en kriskras. Dat is erg vermoeiend. Niet alleen voor iedereen, maar vooral ook voor de wereld zelf.' De broer dacht even na, en ging toen bovenop de gans liggen. Hij probeerde elk stukje van zijn lijf te bedekken, en dat lukte. Alleen de poten van de gans staken onder hem uit, maar dat was niet erg, want poten veranderen nooit veel aan de wereld.

Niet alleen zijn de teksten echte pareltjes, het boekje is bovendien ook heel mooi vormgegeven. De teksten zijn in het blauw gedrukt, de titels in het oranje. Gebruik makend van louter die twee kleuren heeft Gerda Dendooven het boek geïllustreerd met eenvoudige, maar o zo mooie tekeningen, helemaal in lijn met de verhalen.
Een fijn geheel, een boekje om te koesteren.


View all my reviews