De grote stilte by John BoyneMy rating: 5 of 5 stars
Als er één boek is over misbruik in de kerk dat je moet gelezen hebben, is het volgens mij dit wel. Eerst denk je nog 'neen, niet nog een boek over misbruik'. Begrijp me niet verkeerd, ik vind het verschrikkelijk en absoluut niet kunnen wat er allemaal is gebeurd. Maar het onderwerp is wel heel erg in. Denken we maar aan 'Het Hout' van Jeroen Brouwers, waar zowat elke priester aan niets anders dacht dan zoveel mogelijk kinderen molesteren.
En laat ons eerlijk zijn, er zaten veel te veel foute priesters tussen, maar er zaten er evengoed tussen die nooit een vinger naar een kind uitgestoken hebben.
Juist met die veralgemening maakt 'De Grote Stilte' korte metten door zijn keuze van de protagonist, zelf priester, die hooguit kan verweten worden dat hij 'niet wilde zien'. Odran Yates verliest op jonge leeftijd zijn vader en jongere broertje. Als gevolg daarvan wordt zijn tot dan toe eerder liberale moeder een ware godsdienstfanaat. Ze besluit dat Odran een roeping heeft en priester moet worden. Bij zijn aankomst op het seminarie, als 17-jarige, blijkt dat hij lang niet de enige is die door ouders of familie gedwongen wordt om priester te worden. Daar raakt Boyne mijns inziens ook een groot maatschappelijk probleem aan. Mannen die niet geschikt zijn voor het beroep, en al helemaal niet voor het celibaat, worden in een keurslijf gedwongen dat hen niet past.
Zo is daar het voorbeeld van Tom, Odrans kamergenoot, die wegloopt van het seminarie, maar bont en blauw geslagen terug gebracht wordt door zijn vader, door wie hij als kind zelf misbruikt werd. Hij is immers de jongste van het gezin en moet dus willens nillens priester worden.
Doorheen het boek leren we Pater Yates kennen gedurende de verschillende periodes in zijn leven, waartussen Boyne steeds heen en weer springt: zijn jeugd, waarin hij zijn vader en broertje verloor, zijn tijd op het seminarie en als jonge priester en tot slot op latere leeftijd waarin hij door de naar buiten gekomen schandalen gedwongen wordt zichzelf in de ogen te kijken.
Het boek vergoelijkt geenszins kindermisbruik, maar het laat wel een ander licht schijnen op de eenzijdige verhalen zoals we ze zo vaak te lezen krijgen of zoals de media ze bericht. En dat is net de kracht van 'De Grote Stilte', het insinueert, het fluistert je toe en het nodigt je uit om verder te kijken. Buiten het kader van de Ierse priesters, verder dan de grote schandalen, over de randen van de pagina's heen, naar de maatschappij waarin we leven, en naar de rol die elk van ons daarin speelt. En dus naar je eigen leven.
View all my reviews
Reacties